پنج شنبه , ۹ فروردین ۱۴۰۳

هشدار در خصوص مصرف بیش از حد سموم کشاورزی

دکتر پیام آزاده: چرا ارگانیک بودن محصولاتی مانند سیب زمینی و پیاز از اهمیت بالایی برخوردار است.

استفاده بیش از حد سموم و کود های شیمیایی برای تولید محصول بیشتر در حالی در مزارع و باغ های کشاورزی کشور گسترش یافته که بقایای سموم و کود های شیمیایی در محصولات کشاورزی باعث بروز بیماری های خطرناک و شیوع سرطان های مختلف در کشور شده است؛ این معضل در حالی رو به افزایش است که کارشناسان کشاورزی معتقدند بر نحوه میزان استفاده از این سموم در مزارع کشاورزی نظارتی صورت نمی گیرد.

مصرف زیاد سم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی امروزه به یک معضل عمده در توسعه کشاورزی ارگانیک تبدیل شده است، به طوری که اکنون سرانه مصرف سم در محصولات کشاورزی به ازای هر نفر ۴۰۰ گرم و میزان مصرف کود شیمیایی از ۲/۵ به ۳/۵ میلیون تن در ده سال گذشته افزایش داشته است.

تحقیقات محققان علوم پزشکی نشان می دهد این آفت کش ها علاوه بر این که میکروارگانیسم های خاک را از بین می برند، مقداری از آن روی محصولات غذایی باقی می ماند. پیش از سه دهه گذشته استفاده از سموم شیمیایی چندان رواج نداشت و کشاورزان برای افزایش تولید محصولات کشاورزی خود بیشتر از کودهای طبیعی استفاده می کردند، ولی از سه دهه گذشته تاکنون استفاده از کودهای شیمیایی و آفت کش ها به شکل بی رویه ای رواج یافت و از آنجا که کودهای شیمیایی بیش از کودهای غیرشیمیایی سبب افزایش چند برابری تولید محصولات کشاورزی می شود و یارانه های خوبی نیز به این سموم تعلق می یافت کشاورزان در سال های اخیر به خرید این سموم غافل از عواقب آن رغبت خوبی نشان دادند.

میوه ها و سبزیجاتی با طعم سرطان

طبق مطالعات کارشناسان کشاورزی استفاده از کودهای نیترات دار در اراضی کشاورزی سراسر کشور خصوصا در نواحی شمالی بسیار رواج دارد. به عنوان مثال کود اوره که به علت ارزان بودن به مقدار زیادی مصرف می شود، بعد از استفاده در محصولاتی مانند پیاز و سیب زمینی به نیترات تبدیل شده و در آن تجمع می یابد.

نیترات یک ماده سرطان زاست و باعث سرطان دستگاه گوارش، ناهنجاری های عصبی و اختلال در سیستم غدد درون ریز و سیستم ایمنی بدن می شود. کود های فسفاته نیز پس از مصرف در گیاهانی مانند سیب زمینی سم کادمیوم تولید می کنند که کادمیوم نیز علاوه بر خاصیت سرطان زایی، باعث کوتاهی قد در کودکان و اختلال در کارکرد کلیه ها می شود.

دکتر پیام آزاده، متخصص سرطان، مصرف زیاد کودهای شیمیایی را به دلیل میزان بالای کادمیوم و نیترات مضر می داند و با اشاره به این که کادمیوم و نیترات سمومی هستند که در ۹۰ درصد از کودهای شیمیایی وجود دارند، می گوید: نیترات پس از ورود به بافت میوه و سبزی و مصرف آنها در دستگاه گوارش تجمع پیدا می کند و عامل ایجاد تمام سرطان های دستگاه گوارش بخصوص معده و مری است. همچنین سبب طعم ناخوشایند میوه و سبزی می شود؛ به طوری که پس از گاز زدن سیب می بینید سریع کدر می شود.

وی از دیگر مضرات نیترات را از بین رفتن خواص آنتی اکسیدان و ضد سرطانی میوه و سبزی می داند و می افزاید: هر یک کیلوگرم میوه تازه باید ۵۰ میلی گرم نیترات داشته باشد و اگر مقدار آن بیش از این اندازه شود، مضر خواهد بود. درواقع درشتی میوه ها به دلیل نیترات بالای آنهاست، بنابراین توصیه می شود در انتخاب میوه ها دقت شود و میوه های درشت را انتخاب نکنیم. میوه های متوسط یا کوچک با رنگ روشن مناسب ترین هستند، زیرا تیره بودن میوه نیز نشان دهنده نیترات بالای آن است.

توجه به کشاورزی ارگانیک

در شرایط کنونی کشاورزی ارگانیک برای تولید محصول سالم و عاری از باقیمانده سموم و کود های شیمیایی، یکی از ضرورت های صنعت کشاورزی کشور است که موجب تعادل اکولوژیکی و تقویت فرآیندهای بیولوژیکی می شود، اما متاسفانه در سال های اخیر به این مهم توجه چندانی نشده است و فقط به میزان تولید اهمیت داده می شد و سلامت محصولات در رده آخر قرار داشت.

چندی پیش وزارت بهداشت هم هشدار داده بود که در ۸ نوع از محصولات پر مصرف کشاورزی بیش از حد مجاز سم استفاده می شود.

رئیس سازمان غذا و دارو از وجود باقیمانده بیش از حد مجاز نیترات و سموم کشاورزی در برخی محصولات زراعی پر مصرف هشدار داده بود و گفت: وزارت جهاد کشاورزی باید اصول بهینه استفاده از سموم را به کشاورزان آموزش دهد.

رسول دیناروند چندی پیش به ایرنا گفت: سازمان غذا و دارو در آخرین پایش خود برای بررسی باقیمانده سموم کشاورزی، ۸ محصول زراعی پر مصرف را بررسی کرد. نتیجه بررسی ها نشان داد که در ۸ درصد این محصولات باقیمانده سموم کشاورزی بیش از حد مجاز است که وضعیت نگران کننده ای است.

او ادامه داد: محصولاتی که در آخرین پایش وزارت بهداشت بررسی شدند شامل پیاز، گوجه فرنگی، سیب زمینی، برنج، خیار و چند میوه پر مصرف بودند و در پایش جدیدی که به تازگی شروع شده، ۳۰ محصول کشاورزی بررسی می شود و نتیجه این ارزیابی نیز تا پایان امسال اعلام می شود.

معاون غذا و داروی وزیر بهداشت اضافه کرد: اگر نتیجه این پایش نیز شبیه ارزیابی قبلی باشد، وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی این حوزه باید اقدامات جدی تری را برای پیشگیری از باقیماندن سموم در محصولات کشاورزی انجام دهد.

دیناروند گفت: بررسی های وزارت بهداشت نشان می دهد که میزان باقیمانده سموم در برخی محصولات کم و در حد یک درصد تولیدات آن محصول است اما در برخی محصولات دیگر این میزان زیاد و در حدود ۳۰ درصد تولیدات زراعی آن محصول است.

رئیس سازمان غذا و دارو اضافه کرد: با این وجود مسئله ای که بیشتر وزارت بهداشت را نگران کرده بالا بودن میزان نیترات در برخی محصولات کشاورزی است که میزان آن به مراتب بیش از سموم آفات نباتی است.

او از بیان نام محصولات کشاورزی که نیترات بالا دارند خودداری کرد و گفت: باقیمانده سموم کشاورزی و نیترات در تولیدات زراعی عوارض و اثرات کوتاه مدت ندارند، اثرات خطرناک این سموم در طی زمان و طولانی مدت بروز می کند.

او افزود: راه حل این است که وزارت جهاد کشاورزی به کشاورزان آموزش دهد که سم را به موقع و بجا مصرف کنند، از سموم غیر مجاز استفاده نکنند، بیش از جد مجاز از سموم استفاده کنند و یکسری اصول بهینه کشاورزی را رعایت کنند.

معاون وزیر جهاد در واکنش به مباحث مبنی بر وجود سم بیش ازحدمجاز در برخی محصولات کشاورزی از جمله برنج گفت: این مساله درباره برنج تولید داخل صحت ندارد.

نمی توان گفت برنج تولید داخل آلوده است

در همین رابطه معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی در واکنش به مباحث مطرح شده از سوی وزارت بهداشت مبنی بر وجود سم بیش ازحدمجاز در برخی محصولات کشاورزی از جمله برنج است به مهر گفت: بررسی های ما حاکی از این است که مساله فوق درباره برنج صحت ندارد. معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه در ارزیابی محصولات مزرعه ای ما به چنین موردی برخورد نکردیم، گفت: بنابراین نمی توان گفت برنج تولید داخل آلوده است.

واردات بی رویه ۲ میلیون تن برنج در دولت دهم

این در حالی است که در دولت گذشته واردات برنج در مقابل صادرات نفت انجام شد و واردات بی رویه تا ۲ میلیون تن بود که موجب ضربه به بازار برنج شد. سید تقی جعفریان امیری با بیان اینکه تولید برنج جوابگوی نیازها نیست و باید واردات هم انجام شود، در گفتگو با فارس افزود: نظارتی بر واردات صورت نگرفته و این مسئله باعث ضربه وارد شدن به کشت و کشاورزی می شود.

او درباره موضوع تهاتر برنج با نفت، گفت: در دولت گذشته واردات برنج در مقابل صادرات نفت انجام شد و واردات بی رویه تا ۲ میلیون تن بود که موجب ضربه به بازار برنج شد که در این بخش باید عنوان شود برنج های وارداتی که از سوی دولت انجام می شود، آلوده نیست و برنج های قاچاق آلودگی دارد.

مشاور استاندار مازندران در امور برنج با اشاره به اینکه برنج های وارداتی دولت گذشته تا سال قبل هنوز به فروش نرفته بود، تاکید کرد: سال گذشته این برنج ها را برای فروش به مزایده گذاشتند چرا که زمان ماندگاری این برنج ها رو به اتمام بود.

رئیس هیات مدیره کارخانجات تولید برنج شمال کشور با اشاره به اینکه واردات برنج های آلوده در دولت گذشته اتفاق افتاد، در آن مقطع اعلام کردیم که برنج های وارداتی آلوده است اما اقدامی صورت نگرفت، ادامه داد: در پاکستان و هند سم های فراوان و قوی به شالیزارها زده شده و در جریان فرآوری برنج، این سم وارد برنج می شود.

جعفریان امیری گفت: از دهلی تا مرز پاکستان به کارخانه های برنج زیادی رفتم، آلودگی زیادی در این کارخانه ها وجود دارد، مگس در این اماکن پرسه می زند و چگونه می توان گفت این برنج ها آلوده نیست.

مشاور استاندار مازندران در امور برنج و رئیس هیئت مدیره کارخانجات تولید برنج شمال کشور در پایان با اشاره به اینکه واردات برنج قهوه ای از هند برای ایران سم و مشکل ساز است، گفت: شرایط جوی، کم آبی و آفتاب شدید باعث شکستگی زیاد برنج شده که باعث کاهش کیفیت هم می شود.

چندی پیش نیز رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه باید با مدیریت تلفیقی روش های خاصی را ابتداع کنیم تا از گسترش علف های هرز جلوگیری شود، گفته بود: در ایران باید کارهایی صورت گیرد که از سموم سرطان زا در کلیه محصولات کشاورزی جلوگیری شود.

در همین زمینه رئیس پژوهشکده زیست فناوری مازندران هم با بیان این که مصرف سموم شیمیایی در بخش کشاورزی بیشتر از حد ظرفیت و نیاز مازندران است، گفت: مصرف بی رویه سموم در فرآیند تولید محصولات کشاورزی استان موجب نگرانی مصرف کنندگان، پژوهشگران و اندیشمندان و دستگاه های اجرایی شده که باید اقدامات جدی تری برای رفع این معضل صورت گیرد.

قربانعلی نعمت زاده افزود: براساس آمارهای مراجع رسمی اکنون سالانه در بخش کشاورزی و باغداری مازندران حدود ۵۰۰۰ تن انواع سموم شیمیایی استفاده می شود که این میزان پنج برابر میانگین کشوری است. وی ابراز کرد: دستگاه های مربوط باید تدابیر لازم را برای جلوگیری از مصرف غیرمنطقی سموم در بخش کشاورزی بیندیشند.

نعمت زاده با اشاره به افزایش تعداد بیماران سرطانی در مازندران افزود: بررسی ها نشان می دهد که بخش عمده ای از این بیماران را کشاورزان یا وابستگان آنان تشکیل می دهند که تماس نزدیک با سموم شیمیایی کشاورزی دارند.

در همین رابطه در مرداد امسال رئیس سازمان جهادکشاورزی مازندران با تاکید بر تقویت مدیریت بیولوژیک در تولید محصولات کشاورزی،« افزایش مصرف سموم کشاورزی در مازندران» را « نگران کننده» اعلام کرده بود. دلاور حیدرپور در گفت وگو با تسنیم اظهار داشته بود « همه دنیا برای حفظ تولیدات کشاورزی خود از این سموم استفاده می کنند و در کشورهای اروپایی به ازای هر هکتار، ۷۰۰ گرم سم و در آمریکا به ازای هر هکتار ۱۰۰ گرم استفاده می شود و صرف سم مازندران و اروپا به یک میزان بوده که البته این میزان در مازندران زیاد نیست»

حیدرپور گفت: « متوسط مصرف سموم در هر هکتار مزارع کشاورزی ایران۵۶۰گرم بوده که این میزان در مازندران ۷۰۰ گرم است. رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران تصریح کرد: این میزان مصرف سم به آن دلیل بوده که آفت ها و بیماری ها در تمام طول سال در مازندران و دیگر استان های شمالی فعال بوده و مصرف سم بیشتر است.»

باتوجه به گفته های مسئولان اجرایی وتحقیقاتی وآمارهای اعلام شده، به نظر می رسد نه تنها هیچ هماهنگی میان مسئولان ونهادهای مرتبط با این موضوع وجود ندارد بلکه تناقض ها به گونه ای ست که رفع آن چندان آسان نخواهد بود.

از سویی دیگر باید گفت: این مردم ومصرف کنندگان هستند ناخواسته و به ناچار، هزینه های این بی برنامگی، ناهماهنگی را می پردازند و تا زمانی که مسئولان دررویای آمار به سرمی برند، مردم درکابوس بیماریهای صعب العلاج و هزینه های سنگین آن زندگی خواهند کرد.

” منبع: ایرنا”

همچنین ببینید

محصولات تراریخته

محصولات تراریخته به علف‌کش‌ها و آفات مقاومت دارند

مقاومت به علف‌کش و آفات دو صفتی هستند که در محصولات تراریخته وجود دارد و …

نشان ملی محصولات ارگانیک

نشان ملی محصول ارگانیک صرفا توسط سازمان ملی استاندارد ایران اعطا می گردد.

نشان ملی محصول ارگانیک صرفا توسط سازمان ملی استاندارد ایران اعطا می گردد.  سازمان ملی …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Solve : *
5 + 26 =